Teksten schrijven voor hoogopgeleiden en specialisten

Ook als het gaat om specialistische inhoud ben je het aan je lezers verplicht om informatie eenvoudig en duidelijk te communiceren. Duidelijke teksten hebben een sterke profilerende waarde. Eenvoudige taal verwijdert barrières tussen jou en je lezers. Het onderscheidt je van andere websites.

Voordelen van eenvoudig communiceren:

• Lezers kunnen de boodschap snel begrijpen, zonder ingewikkelde zinnen of moeilijk jargon te moeten ontcijferen.
• Het is gemakkelijk doorzoekbaar en zal daarom ook een betere plek in zoekmachines als Google opleveren. De woorden die je gebruikt in je tekst moeten weerspiegelen wat mensen invoeren in zoekmachines.
• Makkelijk leesbare teksten doen je slimmer lijken. Als mensen meer begrijpen van wat je overbrengt, zullen ze eerder het gevoel hebben dat je iets zinnigs zegt. 
• Als je in het Engels schrijft kunnen ook mensen die Engels als tweede taal hebben het begrijpen, ook een publiek waar Engels een minder gangbare tweede taal is dan in Nederland.

Net als algemene webgebruikers willen hoogopgeleide professionals teksten lezen die eenvoudig, beknopt en scanbaar zijn. Anders dan andere doelgroepen houden onderzoekers van zakelijke uitstraling en hechten ze sterker aan controleerbare inhoud. 

Algemene eisen aan webteksten voor een specialistische doelgroep

Hoogopgeleide en gespecialiseerde gebruikers hebben deze voorkeuren gemeen met algemene webgebruikers*:

• Deskundigen lezen de tekst niet lineair of volledig. Net als andere gebruikers scannen zij tekst en lezen zij alleen wat voor hen interessant of relevant is. Zelfs tijdens het uitvoeren van onderzoek en het lezen van wetenschappelijke artikelen springen experts rond in de inhoud om de interessante onderdelen te vinden.
• Experts houden niet van wollig taalgebruik. Ze hebben weliswaar grotere woordenschat en hogere leessnelheid dan gemiddelde gebruikers, maar ze willen geen tijd verliezen. Artikelen met lange introducties of met weinig betekenisvolle informatie lezen ze niet.
• Deskundigen zijn niet noodzakelijkerwijs technisch onderlegd. Ga er niet van uit dat onderzoekers ook automatisch geavanceerde webgebruikers zijn. Een Ph.D’ er kan nog steeds vastlopen in een PDF-document.
• Deskundigen stellen het op prijs dat er snelkoppelingen in de inhoud worden gemaakt. Ze gebruiken samenvattingen en subrubrieken om hen te helpen de informatie te vinden die ze nodig hebben en om te beslissen wanneer ze zich verder in de inhoud willen verdiepen.

Lees meer over hoe je een goede tekst schrijft voor een website

Specifieke eisen aan webteksten voor een specialistische doelgroep

Als je teksten schrijft voor specialisten kun je deze aanbevelingen opvolgen om aan de behoefte van je doelgroep te voldoen*:

Verkort titels zoveel mogelijk

Beschrijf in je titel zo kort mogelijk wat je doelgroep kan vinden op deze pagina. Het afkorten van titels kan voelen alsof je complexe inhoud te eenvoudig maakt, maar probeer je te concentreren op de informatie die onderzoekers naar deze pagina kan brengen. Hou je bij de waarheid, wetenschappers willen feiten, geen losse interpretaties of extrapolaties. 

Als je de waarheid geen recht kan doen in een korte titel, probeer dan een vraag:

Niet: ‘Preliminary medical marijuana research shows promise in lessening opioid use, but needs to be confirmed by more studies’,

Wel: ‘Can medical marijuana mitigate opioid misuse?’

Geef beknopte samenvattingen bovenaan je webpagina

In een traditioneel wetenschappelijk artikel vat de abstract de belangrijkste punten van de inhoud in één enkele paragraaf samen. Dit is ook de kans voor de auteur om de lezers aan te spreken en hen ervan te overtuigen dat de inhoud van het artikel de moeite waard is.

Abstracts zijn voor wetenschappelijke artikelen wat introducties zijn voor web-artikelen. Alle lange webinhoud kan profiteren van een beknopte samenvatting bovenaan de pagina. Geef je lezers een snel en eenvoudig overzicht van de belangrijkste onderwerpen en help hen te beslissen of ze al dan niet dieper willen duiken in de tekst. 

Hou er wel rekening mee dat je introductie kort moet zijn, 3 tot 5 zinnen lang. 

Gebruik subrubrieken met duidelijke koppen om structuur aan te brengen

Onderzoekers scannen zelfs complex academisch materiaal onvolledig en niet-lineair. Research papers hebben daarom altijd een vaste opzet met een eigen subtitel erboven: 

• Abstract
• Introduction
• Methods
• Results
• Discussion
• Conclusion
• Literature cited

Duidelijk gelabelde, voorspelbare subsecties zijn nuttig omdat ze onderzoekers in staat stellen om efficiënt niet-lineair te lezen.

Hoewel we in website-artikelen niet (altijd) dezelfde structuur kunnen volgen, is het een aanrader om ook de webteksten in subrubrieken te plaatsen. Zo sluit je het best aan op de leesvoorkeur van de doelgroep. 

Geef feiten, vermijd Interpretatie

De meeste deskundigen gebruiken websites voor onderzoek: het opzoeken van informatie, het vergelijken van informatie, het ontdekken van nieuwe bevindingen en het verifiëren van gegevens.

Vooral twee soorten informatie trekken de aandacht van deskundigen:

• Nieuwe informatie die ze niet in overweging hebben genomen of waarvan ze niet gehoord hebben
• Informatie die in strijd is met hun bestaande kennis of overtuiging.

In beide situaties gaan professionals voorzichtig om met de informatie, kijken ze hoe de auteur conclusies trekt en zoeken ze naar relevante inhoud. Ze zoeken naar feiten en zijn op hun hoede voor artikelen die conclusies trekken zonder voldoende gegevens om die te staven. 

Houd de toon feitelijk en zonder vage beweringen. Investeer in het schrijven van diepgaande artikelen, niet in oppervlakkige berichten. Zorg voor bewijs voor je verklaringen. 

Vermijd lange of te gedetailleerde inhoud

Het kan lastig zijn om alle details op een webpagina te presenteren. Te veel feiten en bevindingen maken de inhoud van je artikel moeilijker te lezen en te begrijpen. 

Je kunt verschillende dingen doen met vertragende inhoud:

• Plaats het onder een duidelijke kop zoals Introduction of Background, zodat minder geïnteresseerde lezers dit stuk over kunnen slaan.
• Gebruik de omgekeerde piramidestructuur: plaats de belangrijkste informatie bovenaan het artikel, en voeg dan de extra details toe onderaan de pagina. 
• Breng een extra laag aan. Link naar achtergrond of de inleidende informatie op een andere pagina of link naar een onderzoekspaper. Dit is voor deze doelgroep geen probleem, deskundigen klikken meer dan andere websitegebruikers door naar nieuwe pagina’s als ze geïnteresseerd zijn in de inhoud. 

Gebruik referenties

Refereer naar onderzoeksartikelen of bronnen als dat voor je tekst relevant is. Referenties of citaten maken je artikelen overtuigend, vooral voor academici en mensen die technische details nodig hebben. Citaten zijn een indicator voor je kennis van het vakgebied waarin je schrijft.

Hou de artikelen actueel

Veel van wat experts online onderzoeken is tijdgevoelig. Zorg dat de informatie op je site altijd actueel blijft en dat het duidelijk is wanneer bepaalde informatie is gepubliceerd of gewijzigd. 

Let op grammatica en spelling

Grammatica en spelling is van belang voor de website. Wanneer je doelgroep hoogopgeleid is, is dit zelfs nog belangrijker. De kans is namelijk groot dat je lezers fouten in je teksten opmerken.

Slecht geschreven inhoud schaadt de reputatie van je organisatie. Als je wilt dat experts je serieus nemen, neem dan de tijd om de inhoud te laten proeflezen. 

Maak gebruik van grafieken en cijfers

De meeste webgebruikers hebben moeite met grafieken snel te scannen. Onderzoekers en specialisten zijn niet alleen bekend met complexe grafieken, ze geven er zelfs de voorkeur aan. Wanneer specialisten een stuk inhoud scannen besteden ze ook extra aandacht aan cijfers. Probeer hier gebruik van te maken als dit relevant is voor je online artikel. 

Overdrijf de visuele vormgeving niet.

Een pagina zonder plaatjes is moeilijk scanbaar, en er is een wereld aan mogelijkheden om je pagina’s goed vorm te geven. Maar probeer je site wel zakelijk te houden. Bij het bepalen of de inhoud bedoeld is voor specialisten en onderzoekers of voor een algemeen publiek, kijken experts naar de visuele vormgeving van de sites die ze bezoeken. Als het te gepolijst of te flitsend is zien ze het al snel als populair-wetenschappelijk en haken ze af. 

Gedeeld jargon kan de regels voor eenvoudige taal veranderen

Als de doelgroep van een specifieke pagina uit deskundigen op één gebied bestaat, kun je sommige regels voor eenvoudige taal negeren. Geef dan wel duidelijk aan in de titel of introductie van de pagina dat deze bedoeld is voor deze specifieke doelgroep, zodat andere mensen de pagina snel kunnen verlaten als ze er per ongeluk op zijn beland. 

Voor deze specifieke doelgroep hoef je bepaalde termen vervolgens niet uit te leggen. Het kan zelfs tegen je werken om dit te doen. Als een term zo vaak voorkomt dat iemand in het vakgebied dit zou moeten kennen, kunnen gebruikers bij een uitleg ervan concluderen dat de inhoud niet voor hen bedoeld is. 

Wees hier voorzichtig mee, want:

• Als je ook schrijft voor nieuwe leden van het vakgebied of voor mensen die hun opleiding net hebben afgerond, zijn ze misschien niet bekend met alle basisbegrippen en terminologie.
• In elk vakgebied zijn er termen en concepten die de kern van het vakgebied vormen en sommige die minder bekend zijn of minder vaak worden gebruikt. De laatsten zul je toch moeten omschrijven. 
• Sommige experts vinden het leuk om informatie op te zoeken over gebieden waar ze geen directe expertise hebben. In die situaties kunnen ze meer uitleg nodig hebben.
• Sommige termen hebben meerdere mogelijke betekenissen, zelfs in een goed omschreven wetenschappelijk gebied.